Logopedia to wspaniała nauka o kształtowaniu prawidłowej mowy, usuwaniu wad wymowy oraz nauczaniu mowy w przypadku jej braku. Obecnie mamy w Polsce wiele poradni, logopedów, którzy w oparciu o wiedzę i wieloletnią praktykę oraz ciekawe trendy logopedyczne pomagają dzieciom w wieku przedszkolnym i szkolnym w przywróceniu zaburzonej mowy. Dzieci z wadami jest coraz więcej, a proces wyłapywania wad wymowy, rozpoczyna się niestety zbyt późno, gdy wada jest już utrwalona i pogłębia się.

Jak zapobiegać takim niepokojącym zjawiskom?

Czy jest szansa, aby dziecko uniknęło w przyszłości stresu i niepotrzebnych problemów w szkole?

Niezwykle pomocna i ważna może okazać się świadoma profilaktyka, która w znacznym stopniu ograniczy powstawanie wad wymowy u dzieci. Według K. Błachnio („Vademecum logopedyczne”), profilaktyka logopedyczna w nowoczesnym rozumieniu rozpoczyna się bowiem od narodzin dziecka, a nawet od jego poczęcia. Przyszła mama powinna dbać o swoje zdrowie i prowadzić niestresujący tryb życia.

Gdy kochający rodzice mówią do brzuszka dziecko koduje już w tym momencie mnóstwo słów, a jeśli dodamy do tego przekaz pełen miłości, takie bodźce podziałają niezwykle skutecznie. W artykule pani Minczakiewicz („Profilaktyka logopedyczna w aspekcie zdrowia psychicznego i potrzeb społecznych człowieka”), jest wiele informacji na temat oddziaływania emocji na rozwój mowy człowieka. Należy uświadomić rodzicom, nauczycielom i wychowawcom fakt, że prawidłowość procesu mówienia (nadawania) i rozumienia (odbioru) zależy w dużym stopniu od stanów psychicznych człowieka, nastrojów, emocji, wiedzy, zdolności i predyspozycji indywidualnych.

Do dziecka należy mówić jak najczęściej patrząc na nie, opowiadać o codziennych, zwykłych sytuacjach. Prowadząc „dialog z dzieckiem” budujmy zdania krótkie, zrozumiałe, modulujmy głos. Wprowadźmy emocje do naszych wypowiedzi.

Niepokojącym zjawiskiem jest to, że współczesne mamy coraz rzadziej śpiewają kołysanki dla dzieci. Wiadomo, że doskonale rozwijają one słuch muzyczny, uczą nowych dźwięków, a do tego mają działanie terapeutyczne.

Bardzo miłym sposobem na spędzanie czasu ze starszym niemowlęciem jest oglądanie z nim obrazków, naśladowanie odgłosów zwierzątek, czytanie krótkich wierszyków, wyliczanek. Odgłosy zwierzątek i inne proste wyrażenia dźwiękonaśladowcze stanowią podstawę pierwszych dialogów małych dzieci z dorosłymi. Starsze dziecko należy zachęcać do opowieści, wspierać i nie krytykować za pierwsze nieudane próby.

Należy pamiętać, że logopedia to nie tylko ćwiczenia artykulacyjne. To również ćwiczenia oddechowe, głosowe, słuchowe. W książeczkach do profilaktyki logopedycznej „O zaczarowanym języczku” jest wiele przykładów i pomysłów na ciekawe i proste zabawy dla dzieci. Jest to seria stworzona przede wszystkim dla rodziców małych dzieci, aby wstępnie zapoznali się z logopedią i docenili swoją ogromną rolę (mądrych i świadomych pierwszych obserwatorów i nauczycieli własnego dziecka).

Świadoma profilaktyka to przede wszystkim wiedza i odpowiedzialność za swoje dziecko.

Rodzice, którzy znają podstawy logopedii między innymi kolejność pojawiania się głosek w mowie dziecka będą wiedzieli czy mowa rozwija się prawidłowo, czy też należy zgłosić się do logopedy. Niezwykle pomocnym narzędziem do oceny mowy dziecka na wiek 3, 4 i 5 lat może być test obrazkowy do wykonania przez rodzica w domu. Dzięki dokładnemu opisowi i ciekawej kolorowej formie test może być przy okazji zabawą dla dziecka.

Warto również poradzić się specjalistów odnośnie słuchu, wad zgryzu, wędzidełka podjęzykowego, przerostu trzeciego migdałka, nieprawidłowego toru oddechowego lub połykania.

Najlepszą motywacją do rozwoju mowy dzieci jest bliskość rodziców i wspólna zabawa.

W artykule Pani Magdaleny Tomczyk (https://www.logopediapraktyczna.pl/piramida-rozwoju-mowy) u podstawy prawidłowego rozwoju mowy dziecka jest miłość, akceptacja i zaangażowanie w świat dziecięcy. Ta nieoceniona przestrzeń miłości, którą zbudują rodzice wraz z dziećmi będzie najlepszym prezentem na start w dorosłe życie.